วิกฤตพลาสติกในมหาสมุทร

พลาสติก เป็นวัสดุที่เปลี่ยนโลกให้สะดวกขึ้นในช่วงศตวรรษที่ผ่านมา แต่ขณะเดียวกันก็กลายเป็นภัยเงียบที่กำลังคุกคามระบบนิเวศทางทะเลอย่างรุนแรง โดยเฉพาะในช่วง 50 ปีที่ผ่านมา ขยะพลาสติกได้สะสมในธรรมชาติอย่างมหาศาล จนองค์การสหประชาชาติและองค์กรสิ่งแวดล้อมหลายแห่งยกระดับปัญหานี้ให้เป็น “วิกฤตระดับโลก”
 

ข้อมูลสำคัญที่ควรทราบ
 

• มีขยะพลาสติกประมาณ 11 ล้านตัน ไหลลงสู่ทะเลในแต่ละปี และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

• งานวิจัยหลายชิ้นคาดการณ์ว่า ภายในปี ค.ศ. 2050 ปริมาณพลาสติกในทะเลอาจมีน้ำหนักมากกว่าปลา

• ขยะพลาสติกส่วนใหญ่ที่ลงสู่ทะเลไม่ได้เกิดจากเรือหรือกิจกรรมในทะเลโดยตรง แต่ ร้อยละ 80 มาจากบนฝั่ง ผ่านทางแม่น้ำ ระบบระบายน้ำ และพฤติกรรมของผู้บริโภค
   

ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสิ่งมีชีวิต
 

• สัตว์ทะเลหลากหลายชนิดเข้าใจผิดและกินพลาสติกโดยไม่รู้ตัว เช่น เต่าทะเลที่คิดว่าถุงพลาสติกคือแมงกะพรุน หรือวาฬที่เสียชีวิตจากการกินขยะพลาสติก

• พลาสติกไม่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ แต่จะแตกตัวเป็น “ไมโครพลาสติก” ซึ่งแทรกซึมเข้าไปในห่วงโซ่อาหาร และพบได้แม้ในปลา เกลือทะเล และน้ำดื่ม

• ปะการังและระบบนิเวศชายฝั่งได้รับผลกระทบจากพลาสติกที่ปิดกั้นแสง และทำให้เกิดโรคในระบบนิเวศทะเล
   

ความเชื่อมโยงกับชีวิตมนุษย์
 

• เมื่อไมโครพลาสติกเข้าสู่ห่วงโซ่อาหาร มนุษย์ก็อาจรับสารตกค้างสะสมเหล่านี้ผ่านการบริโภคอาหารทะเล

• พลาสติกในทะเลยังส่งผลต่อเศรษฐกิจ เช่น การท่องเที่ยวและการประมงที่ต้องเผชิญกับความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อม
   

เราจะแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างไร
 

• ส่งเสริมการใช้วัสดุทางเลือก และลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว

• พัฒนาเทคโนโลยีการรีไซเคิล และระบบจัดการขยะที่มีประสิทธิภาพ

• สร้างความตระหนักรู้ในระดับเยาวชนและชุมชนให้เข้าใจผลกระทบอย่างเป็นระบบ

• ผลักดันนโยบายและความร่วมมือระหว่างประเทศในการควบคุมการผลิตและการใช้พลาสติก
   

แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม 
 

• โครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP): พลาสติกในทะเลคืออะไร และเราจะแก้ไขได้อย่างไร

• WWF ประเทศไทย: รายงานสถานการณ์ขยะทะเล

• กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง: ความรู้เกี่ยวกับไมโครพลาสติก

• มูลนิธิรักษ์ไทย: ขยะทะเล และแนวทางลดการใช้พลาสติก